کابل کشی ساخت یافته یعنی تمام اصول کابل کشی استاندارد را رعایت کنیم. در کابلکشی ساخت یافته مرتب بودن و رعایت استانداردهای کابل کشی از ارکان مهم است که در صورت رعایت نکردن آن، در آینده با مشکل مواجه می شویم. در ادامه به بررسی موارد زیر می پردازیم:
- کابل کشی ساخت یافته شبکه.
- استاندارد کابل کشی ساخت یافته.
- نکات مهم در راه اندازی کابلکشی ساخت یافته.
- اجزای کابلکشی ساخت یافته.
- کابل کشی افقی.
- کابل کشی پایه ای.
- مزایا کابلکشی ساخت یافته.
کابل کشی ساخت یافته شبکه
راه اندازی شبکه را می توان به ۲ قسمت اصلی تقسیم کرد. بخش اکتیو شبکه و بخش پسیو شبکه. در مقاله های قبلی درباره بخش پسیو صحبت کردیم. در این مقاله قصد داریم درباره قسمت مهمی از خدمات پسیو صحبت کنیم. وقتی صحبت از پسیو شبکه می شود باید به نکات مختلفی توجه نمود. قلب یک شبکه نوع کابل و نحوه چیدمان آن است. نوع کابل مورد استفاده و نحوه چیدمان آن با توجه به نوع پروژه و کاربری آن تعیین می شود. اگر در هنگام راه اندازی یک شبکه، کابل کشی مجموعه مورد نظر به درستی صورت نگیرد در آینده با مشکلات مختلفی مواجه می شویم.
کابل کشی ساخت یافته چیست
کابل کشی ساخت یافته را میتوان به صورت زیر تعریف کرد:
طراحی و نصب سیستم های کابلی یک مجموعه که بتواند سخت افزارهای مختلفی را پشتیبانی کند. و همچنین نیازهای امروز و آینده مجموعه ما را جهت ارتقاء رفع نماید.
به طور کلی در کابلکشی ساخت یافته طراحی و راه اندازی توسط استانداردهای مختلفی با توجه به محل مورد نظر تعیین می شود. یعنی محل و مکانی که ما قصد کابلکشی آن را داریم. به عنوان مثال نحوه راه اندازی و نوع کابل های مورد استفاده در data center، دفاتر و ساختمان ها با یکدیگر تفاوت های زیادی دارد. بیشتر کابل های مورد استفاده در راه اندازی شبکه ها معمولا از نوع کابل های Cat5e یا Cat6 می باشد. از کابل های فیبر نوری هم در ارتباطات بین چند روتر استفاده می شود.
(به دلیل هزینه های بالا و تجهیزات مخصوص کابل های فیبر نوری، از این نوع کابلها در شبکه های لوکال استفاده نشده و معمولا در ارتباطات مخابراتی و بزرگتر استفاده می شود).انتخاب و استفاده از این نوع استانداردها با توجه به نیاز مشتری و توپولوژی در نظر گرفته شده تعیین می شود.
اگر بخواهیم تعریفی ساده از کابل کشی ساخت یافته داشته باشیم می توان گفت:
اجرا و پیاده سازی زیرساخت شبکه به وسیله تجهیزات لازم و با توجه به استانداردهای موجود.
استانداردهای کابل کشی ساخت یافته
استاندارهای مختلفی وجود دارد. ولی رایجترین آن می توان به استاندارد TIA/EIA اشاره کرد. موارد مختلفی در این استاندارد تعریف شده همچون:
- تعریف و توصیف توپولوژی.
- حداقل و حداکثر طول کابل های مورد نیاز.
- میزان کارائی تجهیزات متناسب با نوع کابل های مورد استفاده.
- نوع کانکتورها.
- سیستم کابلکشی.
در این استاندارد می توان یک سیستم کابل کشی را به واحدهای کوچکتر و ساده تقسیم نمود. و در صورت لزوم جهت پیاده سازی کلی، این واحدهای کوچک در سیستمهای وسیع و بزرگتر، تکرار شوند. در این نوع استاندارد باید بخش و زیر سیستمهای مختلفی تعیین شود همچون:
- بخش ورودی ساختمان.
- بخش ناحیه مختص به کاربران.
- بخش اتاق تجهیزات.
- بخش رک های ارتباطی.
- بخش ستون فقرات(Backbone Wiring).
- بخش کابل کشی های افقی.
نکات مهم در راه اندازی کابلکشی ساخت یافته:
- از پریز شبکه استفاده شود.
- تعداد پریزهای شبکه بیش از نیاز فعلی مجموعه باشد.(شاید در آینده نیاز به گسترش شبکه داشته باشید).
- کابل کشی باید باتوجه به اصول استاندارد پیاده سازی شود.
- از داکت و ترانک های مناسب استفاده شود.
- بتوان در آینده آن را با هزینه ای کم ارتقاع داد.
- آینده نگری در آن لحاظ شود. به این معنی که شاید در حال حاضر مجموعه شما احتیاجی به تکنولوژی ۱۰۰۰Base نداشته باشد اما شاید در آینده ای نزدیک قصد راه اندازی آن را داشته باشید.
- حتما قبل از پیاده سازی، سناریو و جداول مربوطه و نقشه های کابل کشی آماده شود.
- تمامی دستگاه هائی همچون سوئیچ، سرور، روتر و… در داخل رک قرار گیرند.
- رعایت طول کابل ها و همچنین انتخاب نوع کابل ها از موارد مهم می باشد(معمولا از بین کابل های CAT5e و CAT6 یکی را انتخاب می کنند).
- پانچ دقیق کلیه سوکت ها.
- استفاده از نام و برچسب برای کلیه تجهیزات شبکه.
- جلوگیری از خم شدن کابل ها در هنگام کابل کشی.
- امکان Troubleshooting سریع در هنگام بروز مشکل.
- امکان تغییر، اضافه کردن در شبکه با توجه به نقشه های موجود.
- استفاده از لوله های استاندارد همچون PVC در داخل دیوارها.
- حداکثر فاصله نودها تا رک بیش از ۱۰۰ متر نباشد.
- تا حد امکان کابل های داده در کنار کابل های برق قرار نداشته باشند.
در شکل زیر میتوان نقشه ای از کابل کشی ساخت یافته را مشاهده کرد:
اجزای کابل کشی ساخت یافته
-
کابل کشی افقی(Horizontal Cabling)
کابل کشی در یک بخش را گویند که معمولا در زیر زمین یا بالای سقف صورت می گیرد. به عبارتی دیگر کابل کشی میان تجهیزات و پریزهای شبکه در اتاق کاربران را گویند.
-
کابل کشی پایه ای(Backbone Cabling)
برقراری ارتباط بین اتاق های مخابراتی و فضای ورودی را گویند. که یا در همان طبقه از کف تا کف و یا بین دیوارها انجام می شود. به طور کلی در این نوع کابل کشی نیازمند است در هر طبقه از ساختمان، یک اتاق برای قرار دادن تجهیزات شبکه همچون سوئیچ مد نظر قرار داد و کلیه کابل های ساختمان به اتاق مورد نظر وصل شوند. جهت اتصال طبقه های مختلف، کابل های کشیده شده باید به صورت عمودی در طبقات قرار گیرند.
- منطقه کاری: به فضایی گفته می شود که تلفن، کامپیوتر، تجهیزات مخابراتی و رسانه های ارتباطی در آن استفاده می شود.
- اتاق تجهیزات: به اتاقی گویند که محل قرارگیری تجهیزاتی چون سرور، سوئیچ، روتر و… می باشد.
- تجهیزات ورودی: تجهیزاتی همچون کابل ها، اتصالات سخت افزاری، تجهیزات امنیتی، اتصالات بین داخل و بیرون ساختمان و غیره می باشد.
مزایای کابل کشی ساخت یافته
ایجاد یک کابل کشی ساخت یافته که بر روی قاعده و قانون باشد فواید مختلفی دارد. از فواید این نوع کابل کشی می توان به موارد مختلفی اشاره کرد:
- سازگاری: پیروی از اصول استاندارد باعث می شود تا سیستم به برند خاصی وابسته نباشد. بنابراین با تمامی تجهیزات سازگاری کامل را دارد.
- توسعه پذیری: در سیستم کابل کشی ساخت یافته امکان اضافه کردن تجهیزات و گسترش مجموعه وجود دارد. همچنین به راحتی می توانید در مجموعه خود تغییرات ایجاد کنید.
- عیب یابی آسان: به دلیل برچسب گذاری های موجود در مجموعه و عدم شلوغی، در صورت بروز مشکل به راحتی می توان مشکل موجود را رفع نمود. همچنین تمامی کابل ها و تجهیزات دارای نقشه می باشند.
- رفع مشکل بدون قطعی: به دلیل جدا بودن عناصر از یکدیگر، بدون ایجاد اختلال و قطعی در سیستمهای دیگران، می توان مشکل را شناسائی و آن را رفع نمود.
- پایداری: پیروی از اصول استاندارد کابل کشی، استفاده از تجهیزات مناسب و با کیفیت باعث می شود تا مجموعه ما در همه حالت پایدار و با ثبات باشد.
سوالات متداول کابل کشی ساخته
- تفاوت کابل کشی ساخت یافته با معمولی در چیست؟
اگر مشکلی در شبکه شما بوجود آید و این مشکل از کابل های مجموعه شما باشد، پیدا کردن مشکل در کابل کشی ساخت یافته و استاندارد بسیار راحت تر است. در شبکه های بزرگ رعایت اصول کابلکشی ساخت یافته بسیار مهم است تا پروژه در آینده دچار مشکل نشود.
- آیا هزینه کابل کشی ساخت یافته بیشتر است؟
به دلیل استفاده از تجهیزات مخصوص کابل کشی، هزینه این نوع کابل کشی نسبت به کابلکشی معمولی مقداری بیشتر است. ولی ماندگاری و عمر مفید این نوع کابلکشی بسیار بالاتر است.
- در چه نوع مجموعه هایی توصیه می شود از کابلکشی ساخت یافته استفاده شود؟
در تمامی مجموعه ها که لازم است سیستم های خود را شبکه کنند کابلکشی ساخت یافته توصیه می شود. (برای مجموعه های کوچک که ۵ الی ۱۰ نفر می باشند و هزینه برایشان مهم است می توان تا حدودی از تجهیزات این نوع کابل کشی استفاده نکرد. مثلا مدارس و مراکز آموزشی).
- چه کسانی می توانند کابل کشی ساخت یافته را پیاده سازی کنند؟
کابل کشی ساخت یافته همچون علوم دیگر یک علم است و از اصولی خاص پیروی می کند. پس بهتر است برای پیاده سازی شبکه خود از شرکت های پشتیبان شبکه که کار راه اندازی شبکه را انجام می دهند مشورت بگیرید.
در این مقاله سعی بر آن شد تا نگاهی کوتاه به کابل کشی ساخت یافته و نکات آن داشته باشیم.